अंग्रेजी वर्ष सन् २०२४ ले एक दिनपछि बिदा लिँदै छ। सन् २०२४ मा विश्वभर राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक क्षाेत्रमा उथलपुथल भएका छन्। रुस–युक्रेन द्वन्द्व, मध्यपूर्वको द्वन्द्व अझै जारी छ। विशेषतः रुस–युक्रेन युद्धले विश्वभरको आपूर्ति शृंखलालाई भत्काइदिँदा महँगी बढिरहेको छ। राजनीतिक रुपमा अमेरिका, भारत, बेलायतलगायत देशमा निर्वाचनबाट नयाँ सरकार गठन भएका छन्। सन् २०२४ मा नेपालसहितका हवाई अकाश भने असुरक्षित रहे। यो साता मात्रै कजाकिस्तान र दक्षिण कोरियामा भएको विमान दुर्घटनामा परेर २१७ जनाको ज्यान गएको छ। सन् २०२४ मा भएका ६ ठूला हवाई दुर्घटनामा परेर ४०० जनाले ज्यान गुमाएका छन्।
सौर्य एयरलाइन्स
नेपालको हवाई सुरक्षाबारे निरन्तर प्रश्न उठिरहेका बेला २०८१ साउन ९ मा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलभित्रै सौर्य एयरलाइन्सको जहाज दुर्घटना हुँदा १८ जनाले ज्यान गुमाएका थिए। विमानमा चालकसहित १९ जना रहेकामा चालक मनिषरत्न शाक्य भने बाँच्न सफल भएका थिए। सौर्य एयरलाइन्सको बम्बार्डियर सिआरजे विमान त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा उडेलगत्तै दुर्घटनाग्रस्त हुँदा त्यसमा सवार १९ मध्ये १८ जनाको मृत्यु भएको थियो।
काठमाडौंको त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट पोखराका लागि उडेको उक्त विमानमा चालक दलका दुई सदस्य र नियमित मर्मतसम्भारका लागि खटिएका १७ जना प्राविधिक सवार थिए। जहाजको सम्पूर्ण मर्मतसम्भार (सी–चेक)का लागि काठमाडौंबाट पोखरा जाने क्रममा सौर्य एयरलाइन्सको कलसाइन (एनएमई/सीआरजे–२००) जहाज त्रिभुवन अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थलमा दुर्घटना हुँदा एक विदेशी नागरिकसहित १८ जनाको निधन भएको थियो।
नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका अनुसार जहाज उडेको १७ सेकेन्डमै धावनमार्गको पूर्वतिर रहेको स्थानमा दुर्घटना भएको हो। सौर्य एयरलाइन्सका अध्यक्ष दीपक पोखरेलले जहाज पूर्ण परीक्षण तथा मर्मतसम्भारको अवधि बाँकी छँदै दुर्घटनामा परेको बताएका थिए।विमानको ह्यांगर र राडार स्टेसनको बीचमा धावनमार्गको पूर्वमा रहेको खाल्डोमा चिप्लिएर दुर्घटना भएको थियो। दुर्घटनामा परी मृत्यु हुनेमा विमानका को–पाइलट सुशान्त कटुवाल, विमानमा सवार अमित मान महर्जन, सागर आचार्य, दीलिप वर्मा, मनुराज शर्मा, अश्विन निरौला, सुदीप लाल जोशी, सर्वेश मरासिनी, श्याम विन्दुकार, नवराज आले, राजाराम आचार्य, प्रिजा खतिवडा, अधिराज शर्मा, उद्धव पुरी, यज्ञ प्रसाद पौडेल, सन्तोष महतो, पुण्यरत्न शाही र यमनी नागरिक आरिफ रेडा रहेका थिए।
विमान दुर्घटनामा इरानी राष्ट्रपतिको मृत्यु
२०८१ जेठ ६ गते हेलिकोप्टर दुर्घटनामा परेर इरानी राष्ट्रपति इब्राहिम रइसी र विदेशमन्त्री हुसेन अमिर अब्दुल्लाहियानको मृत्यु भएको थियो। इरानी सञ्चारमाध्यमका अनुसार हेलिकोप्टरमा सवार ९ जनाकै मृत्यु भएको थियो। दुर्घटनामा राष्ट्रपति सवार बेल–२१२ हेलिकप्टरको पछाडिको केही भागबाहेक सबै जलेको थियो।
इरानी सञ्चार माध्यमका अजरबैजानसँगको सीमा क्षेत्रमा बाँधको उद्घाटनपछि फर्किँदै गर्दा राष्ट्रपति रइसी सवार हेलिकप्टर दुर्घटनामा परेको हो। रइसी सन् २०२१ मा इरानको राष्ट्रपति चुनिएका थिए। राष्ट्रपति चढेको हेलिकोप्टर सुरक्षार्थ खटिएका दुई हेलिकोप्टर भने सुरक्षित स्थानमा अवतरण भएका थिए।
रूसमा सैनिक जहाज दुर्घटना
सन् २०२४ को सुररूआती महिना गत २४ जनवरीमा रूसी सैनिक जहाज दुर्घटना हुँदा ७४ जनाले ज्यान गुमाएका थिए। यसलाइर् यो वर्षकै ठूलो दुर्घटना भनिए पनि यो साता दुई दुर्घटनाले ओझेल पारेको छ। रूसको बेलगोरोद इलाकामा भएको हवाई दुर्घटनाममा ६५ युक्रेनी कैदी र ९ रूसी क्रु मेम्बरको मृत्यु भएको थियो।
जहाज दुर्घटनामा मलावीका उपराष्ट्रपतिको निधन
गत जेठ २९ गते विमान दुर्घटनमा परेर मलावीका उपराष्ट्रपति साउलोस चिलिमासहित ९ जनाको मृत्यु भएको थियो। मलावीको हिमाली क्षेत्र चिकांगावा हिमालय शृंखलामा भएको विमान दुर्घटनामा उपराष्ट्रपति साउलोस चिलिमा र उनकी श्रीमतीसहित ९ जनाको मृत्यु भएको हो। राजधानी लिलोङ्वेबाट उडेको उक्त सैन्य विमानमा सवार सबैको दुर्घटनामा मारिएका थिए। विमान दुर्घटनाको कारण खराब मौसम भनिएको थियो।
दक्षिण कोरियामा विमान दुर्घटना हुँदा १७९ जनाको मृत्यु
गत पुस १४ गते थाइल्यान्डको राजधानी बैंककबाट १७५ यात्रुसहित उडेको जेजु एयरको जहाज दक्षिण कोरियाको मुआन विमानस्थलमा अवतरण गर्ने क्रममा दुर्घटना हुँदा चालकदलका चार सदस्यसहित १७९ जनाको अकालमा ज्यान गएको छ। यो विमान दुर्घटनालाई वर्षकै सबैभन्दा ठूलो दुर्घटना मानिएको छ। चालकदलका ६ सदस्यमध्ये जहाजको अन्तिम सिटमा रहेका दुई क्याबिनक्रुलाई जीवितै उद्धार गरिएको छ । आगोको लप्कासँगै धावनमार्गमा चिप्लिएको जहाज जलेर पूर्णरूपमा क्षतिग्रस्त भएको छ ।
दुर्घटना नेपाली समयअनुसार पुस १४ गते बिहान सवा ६ बजे भएको थियो। कोरियाली यातायात मन्त्रालयका अनुसार दुर्घटनामा परेको विमानमा रहेका यात्रुमध्ये दुई थाई नागरिक र बाँकी १७३ कोरियाली थिए। मृत्यु हुनेमा ८५ महिला र ८४ पुरुष छन्। बाँकी १० मृतकको लिंग पहिचान हुन सकेको छैन। विमानमा तीन वर्षका बालबालिकादेखि ७८ वर्षका वृद्धसम्म थिए। ज्यान गुमाउनेमा ५ जना १० वर्षभन्दा कम उमेरका छन्।
दक्षिण कोरियाकै सबैभन्दा ठूलो ‘लो–कस्ट’ ९बजेट० एयरलाइन्स जेजु एयरको हवाई सुरक्षा परिपालनामा रेकर्ड राम्रो छ। बोइङ ७३७–८०० विमानको पनि सुरक्षा रेकर्ड राम्रो रहेको दाबी समाचार एजेन्सीले गरेका छन् । दुर्घटनामा परेको विमान १५ वर्ष पुरानो हो।
अजरबैजान एयरलाइन्सको विमान दुर्घटनामा ३२ जनाले ज्यान गुमाए
२०८१ पुस १० गते कजाकिस्तानमा ६२ यात्रु र पाँच चालक दलका सदस्य सवार विमान दुर्घटनामा परेको छ। अजरबैजान एयरलाइन्सको फ्लाइट नम्बर जे २–८२४३ जहाज दुर्घटनामा परेका २५ जनाको उद्धार गरिएको थियो। जहाजमा सवार चालक दलका सदस्यसहित ६७ मध्ये ३२ जनाको मृत्यु भएको कजाकिस्तानको आपकालीन मन्त्रालयले जनाएको छ। जहाज अजरबैजानको राजधानी बाकुबाट रुसको ग्रेज्नीतर्फ उडिरहेका बेला एक्कासि दुर्घटनामा परेको बताइएको छ।
विभिन्न समाचार संस्थाहरूले सार्वजनिक गरेको भिडियाेमा विमान अवतरण गर्न रनवे छुनेबित्तिकै आगो लागेको र धुवाँको मुस्लो उडेको थियो। अजरबैजानको बाकुबाट रुसको चेचेन्याका लागि उडेको विमान दुर्घटनामा परेको थियो। द्वन्द्वग्रस्त रुसमा विमान प्रवेश गर्नेबित्तिकै क्षेप्यास्त्र प्रहार गरिएकाले दुर्घटनामा परेको विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमले जनाएका छन्। रुसी राष्ट्रपति भ्लादमिर पुटिनले समेत जहाज दुर्घटनाप्रति क्षमा मागेका छन् तर, जिम्मेवारी लिएका भने छैनन्।
