काठमाडौं । अष्ट्रेलियाबाट हुन्डी साम्राज्य चलाइरहेको ‘साह एन्ड ब्रदर्स’ कम्पनी सुन तस्करीमा समेत संलग्न भएको पाइएको छ।
अष्ट्रेलियामै दर्ता रहेको साह एन्ड ब्रदर्स मातहत दर्जन नक्कली रेमिट्यान्स कम्पनी खडा गरी संकलित पैसा सुन तस्करीमा प्रयोग गरेको पाइएको हो।
अष्ट्रेलियामै बस्ने नेपाली पवन साहले १२ वटा नक्कली रेमिट्यान्स कम्पनीको नाममा पैसा संकलन गरी उक्त पैसा अवैध सुन कारोबारमा लगानी गरिरहेको पाइएको छ।
साहले अष्ट्रेलियामा रहेका नेपालीहरुसँग रेमिट्यास पठाइदिने भन्दै नमस्ते रेमिट्यान्सलगायत १२ वटा कम्पनीको नाममा संकलन गरेको पैसा दुबई र सिंगापुरमा पठाइने र उनीहरुका एजेन्टले त्यो पैसाले सुन खरिद गरी नेपाल पठाएको प्रहरी अनुसन्धानमा खुलेको छ।
गत असार दोस्रो साता प्रहरीको केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीआईबी) ले कुल ३० अर्ब ८२ करोड २२ लाख रुपैयाँ बराबरको ३ हजार १ सय ९४.६६४ केजी अवैध सुन बरामद गरेको थियो।
प्रहरीले अवैध सुनको भुक्तानी प्रक्रिया र संलग्नको पहिचान गरी कानुनी दायरामा ल्याउने क्रममा अष्ट्रेलियामा साह एन्ड ब्रदर्स कम्पनीअन्तर्गतको नमस्ते रेमिट्यान्स सुन तस्करीमा संलग्न रहेको खुलेको हो। चोरी पैठारी गरेर नेपालमा भित्रिएको सुन अष्ट्रेलियाको नमस्ते रेमिट्यान्सले संकलन गरेको पैसाबाट भएको सीआईबी प्रवक्ता होबिन्द्र बोगटी बताउँछन्।
साह दाजुभाइले अष्ट्रेलियामा रहेका नेपालीहरुसँग मिट्यास पठाइदिने भन्दै नमस्ते रेमिट्यान्सलगायत १२ वटा कम्पनीको नाममा संकलन गरेको पैसा दुबई र सिंगापुरमा पठाइने र उनीहरुका एजेन्टले त्यो पैसाले सुन खरिद गरी नेपाल पठाएको प्रहरी अनुसन्धानमा खुलेको छ।
‘सुन खरिद गर्न अष्ट्रेलियामा हुन्डी गर्ने नमस्ते रेमिट्यान्सले संकलन गरेको डलर दुबई, सिंगापुर पठाइने र त्यहाँबाट सुन खरिद गरी नेपाल विभिन्न माध्यमबाट पठाउने पाइएको थियो,’ सीआईबी प्रवक्ता बोगटीले क्यापिटल नेपालसँग भने, ‘अष्ट्रेलिया, कोरिया र दुबईबाट रेमिट्यान्स पठाउँछौं भन्दै हुन्डी गर्नेले अवैध सुनमा लगानी गरेर बिक्रीपछि त्यही पैसा नेपालमा एजेन्टमार्फत रेमिट्यान्स पठाउनेका आफन्तलाई भुक्तानी गर्ने रहेछन्।’
सीआईबीले अनुसन्धानका क्रममा भेटेको अष्ट्रेलियाबाट रेमिट्यान्स पठाउँछु भन्दै प्राप्त पैसा सुन तस्करीमा लगानी गर्ने नमस्ते रेमिट्यान्स साह एन्ड ब्रदर्स कम्पनीको हो।
नमस्तेसँगै अष्ट्रेलियाबाट सेन्ट मनी नेपाल र कान्तिपुर रेमिट सुन तस्करीमा संलग्न भएको पाइएको छ। अवैध सुन कारोबारमा लगानी भएको पैसामा सबैभन्दा बढी हिस्सा नमस्ते रेमिट्यान्सकै रहेको सिआइबी प्रवक्ता बोगटीको भनाइ छ।
सुन तस्करीका लागि विदेशमा हुन्डी कारोबार गर्ने नमस्ते रेमिट्यान्ससँग यससँग सम्बन्धित अन्य कम्पनीहरुबारे पनि अनुसन्धान गरिने उनले बताए।
‘अहिले सुन तस्करी प्रकारण अनुसन्धान क्रममा हुन्डी कारोबारबारे केही अंशमात्रै बाहिर आएको छ,’ उनले भने ‘तपाइहरुले प्रकाशित गर्नु भएको समाचारलाई आधार बनाएर हामी फेरि हुन्डीमा संलग्न रेमिट्यान्स र वालेट कम्पनीबारे थप अनुसन्धान सुरु गर्छौं।’
नमस्ते रेमिट्यान्सकै ‘माउ’ कम्पनी ‘साह एन्ड ब्रदर्स’ अन्तर्गतका अन्य रेमिट्यान्स कम्पनी र नेपालमा त्यसको एजेन्टबारे तत्काल अनुसन्धान थालिने उनले बताए। विदेशमा नेपाल रेमिट्यान्स पठाउने साह एन्ड ब्रदर्स कम्पनीले खोलेका विभिन्न नामका कम्पनीले विगत २ वर्षयता नेपालीसँगै पैसा उठाएर सुन तस्करीमा लगानी गरिरहेको प्रहरी अनुसन्धानमा देखिएको छ।
हालसम्मको प्रहरी अनुसन्धानमा अष्ट्रेलियाबाट हुण्डी गर्ने नमस्ते रेमिट्यान्स महोत्तरीको पवन साहको रहेको खुलेको छ भने उनका भाइ सत्य ‘साह एन्ड ब्रदर्स’द्वारा सञ्चालित सबै कम्पनीका म्यानेजर हुन्। उनीहरुले नेपालभर करिब ३ हजार एजेन्ट परिचालन गरेका छन्।
यसमध्ये प्रहरीले भैरहवाको जिके मनी ट्रान्सफरका लालबहादुर कुँवर र सिमरामा पशुपति ट्रेडर्सका सञ्चालन गर्ने अरुणकुमार यादवलाई पक्राउ गरेको छ।
यसरी लगाइन्छ हुन्डीको पैसा सुन तस्करीमा
अवैध सुन कारोबारका नाइकेहरुले विदेशमा डलर संकलन गर्ने रेमिट्यान्स कम्पनी खडा गरेर दुबई, सिंगापुरलगायत देशमा सुन खरिद गर्ने र अवैध बाटोमार्फत नेपाल ल्याउने र नेपालमा सुन बिक्री गर्ने एजेन्ट राखेका हुन्छन्। हुन्डी र सुन तस्करी गर्नेहरुले विदेशबाट पठाइएको रेमिट्यान्स प्रापकसम्म पुर्याउने नाममा तस्करीमार्फत प्राप्त ‘ब्ल्याक मनीलाई ह्वाइट’ गर्छन्।
विदेशबाट नेपालमा हुण्डी गर्नेहरुले संकलित पैसा नेपा नपठाएर सुन खरिद गर्न क्रिप्टो कारोबारमा संलग्न विभिन्न व्यक्तिमार्फत युएसडिटी र क्रिप्टो बनाई दुबई, सिंगापुरमा भुक्तानी गर्छन्। विदेशबाट नेपाल रेमिट्यान्स पठाउने व्यक्तिसँग प्रापकको बैंक डिटेल्स लिइन्छ भने रेमिट्यान्सको पैसाले दुबईलगायतका देशमा सुन खरिद हुन्छ।
खरिद गरिएको सुन नेपाल ल्याउन विभिन्न अवैध बाटो रोजिन्छ। अवैध बाटोबाट ल्याइएको सुन बिक्रीमार्फत आएको पैसा नेपालका वालेट कम्पनीहरुलाई दिइन्छ। ती वालेट कम्पनीको नाममा बनाइएको हुन्डी र सुन तस्करका एजेन्टहरुले नेपालमा रेमिट्यान्सको नाममा पैसा प्रापकलाई दिन्छन्। यसलाई बैंकिङ च्यानलमार्फत भौचर डिपोजिट गरी ‘ब्ल्याक मनीलाई ह्वाइट’ बनाइन्छ।
‘अष्ट्रेलिया, दुबई, कोरियालगायत विदेशबाट रेमिट्यान्सस्वरुप पठाएको रकम वैध प्रक्रियाबाट नेपाल नभित्र्याएर उक्त रकम विदेशबाट अन्यत्र स्थानान्तरण गरी अवैध सुन कारोबारबाट प्राप्त मुद्रा नेपालमा रेमिट्यान्स प्राप्त गर्ने व्यक्तिका विभिन्न बैंक खातामा निक्षेप गरिएको छ’, सीआईबी प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
सीआईबी अनुसन्धानमा नमस्ते रेमिट्यान्सले खरिद गरेको सुन बिक्री गरी रेमिट्यान्सको पैसा नेपालका प्रापकलाई भुक्तान गर्न सजिलो पे र पेवेललाई बनाएको थियो। सजिलो पे र पेवेल राष्ट्र बैंकबाट भुक्तानी सेवा प्रदायक कम्पनीको लाइसेन्स लिएको कम्पनी हो। प्रहरीले यी कम्पनीलाई कानुनी दायराभित्र ल्याइसकेको छ।
यी कम्पनीहरु स्थापनायता कुल १ खर्ब २३ अर्ब बराबरको कारोबार गरेका छन्। यसमध्ये ९६ अर्ब रुपैयाँ भौचर डिपोजिट गरी भएको हो। साह ब्रदर्सले चलाएको अवैध कारोबारको पैसा पेवेल र सजिलो पेको खातामा जम्मा गरेर एजेन्टमार्फत स्थानान्तरण गरी अपराधजन्य कार्यबाट प्राप्त मुद्रा नेपालमा निर्मलीकरण र भुक्तानी भइरहेको छ।
सीआईबीले अवैध भुक्तानीमा संलग्न पेवेलका अध्यक्ष भीमप्रसाद तिमल्सिना, सहायक प्रमुख कार्यकारी अधिकृत प्रज्वल आचार्य, लेखा प्रमुख सुरजशमशेर जबरा र सजिलो पेका सञ्चालक फुन्सुक डाग्पा, अथुप्छाङ खम्पा, सुशील जाकिबन्जा र कम्पनी सीईओ काश्यप मानन्धरलाई दोषी ठहर गरिसकेको छ। सुन तस्करीमा लगानी गरिएको पैसालाई निर्मलीकरण गर्ने २० जना एजेन्टलाई पनि प्रहरीले प्रक्राउ गरेको छ।
