दाङ। दाङका महिलाले विभिन्न पेसा व्यवसायमा सरिक भएर मनग्य आम्दानी गर्दै आएका छन्। विशेषगरी हस्तकलाका विभिन्न सामग्री बनाएर उनीहरू आकर्षक आम्दानी गर्न सफल भएका हुन्।
हस्तकलाका सामग्री उत्पादनका माध्यमबाट आयआर्जनका गतिविधिमा जोडिएपछि घर चलाउन सहजसँगै बचतसमेत गर्ने गरेको लमही नगरपालिका–५ की सरिता चौधरी बताउँछिन्। हस्तकलासम्बन्धी मेरी हस्तकला उद्योग स्थापना गरेर व्यवसाय गर्दै आएकी चौधरीले कला, संस्कृति संरक्षणसँगै आफूजस्ता महिलाका लागि आम्दानीको स्रोत बनेको सुनाउँछिन्।
हस्तकला सामग्री उत्पादन गरेर आम्दानी गर्दै आएकी चौधरीले भनिन्, ‘हस्तकलासम्बन्धी काम गर्दा हराउँदै गएको सीपको संरक्षणसँगै व्यवसायबाट आम्दानी हुने गरेको छ।’ उनका अनुसार थारु समुदायसँग सम्बन्धित हस्तकलाका सामग्री खपत राम्रो हुने भएकाले बनाउन सके महिनामा १५–२० हजार सजिलै कमाउन सकिन्छ।
हस्तकला व्यवसाय नगर्दा घरको काम सकेर फुर्सदिलो भएर बस्नुपर्ने भए पनि काम सुरु गरेपछि पछिल्लो समय फुर्सद नहुने गरेको उनले सुनाइन्। उनले भनिन्, ‘घरमा काम नहुँदा पहिले दिनभर गफगाफसँगै टिभी, मोबाइल हेरेर समय बित्थ्यो। अहिले कामले गर्दा फुर्सद हुँदैन।’
उनले गमला, ढकिया, टोकरी, पेनहोल्डर, हटकेस, थाल टोकरी, ट्रेलगायतका सामग्री बनाउँदै आएकी छन्। सरिताजस्तै सुमित्रा चौधरीले पनि हस्तकलाका सामग्री उत्पादन गरी आम्दानी गर्दै आएकी छन्। तीन वर्षअघि सीप सिकेर हस्ताकलाका सामग्री उत्पादनमा लागेकी सुमित्राले महिनामा २० हजारसम्म कमाउने गरेको बताइन्।
घरको काम गरेर बचेको फुर्सद समयमा सामग्री बनाएर बिक्री गर्ने गरेको उनको भनाइ छ। उनले भनिन्, ‘घरको कामसँगै हस्तकलाका सामग्री उत्पादन गर्नुपर्ने भएकाले धेरै समय मिल्दैन।
सामग्री उत्पादनमा मात्रै लागेका महिलाले महिनामा ३० हजारसम्म कमाउने गरेका छन्।’ उनका अनुसार काठमाडौंमा धेरै बिक्री हुने सामग्री मागअनुसार उत्पादन गरिँदै आएको छ।–रासस