काठमाडौं। म्याग्दीको प्रसिद्ध धार्मिकस्थल गलेश्वर धामलाई विश्वसम्पदा सूचीमा राख्न बेनी नगरपालिकाले पहल सुरु गरेको छ।
बेनी–९ स्थित गलेश्वर धाम स्कन्द पुराण, हिमालय पर्वत, भगवान शिव र पार्वतीका साथै स्वयं उत्पन्न विशाल ज्योर्तिलिङ्गको महिमा र यिनै विषयसँग सम्बन्धित रहेका कारण विश्वभरि चिनिएको छ।
बाबु दक्ष प्रजापतिको यज्ञमा आफ्ना लोग्ने शिवको अपमान गरिएपछि जलिरहेको अग्निमा हाम फालेर आत्महत्या गरेकी सतीदेवीको लाशलाई काँधमा बोकेर हिमालय पर्वततर्फ जाँदै गर्दा गला पतन भएको र त्यस ठाउँको नाम गलेश्वर नामकरण गरिएको स्कन्द पुराणमा उल्लेख छ।
लामो खडेरीमा पनि कहिल्यै पानी नसुक्ने र ठूलो वर्षामा पनि पानीको सतह घटबढ नहुने ढुङ्गामा मूल उम्रेर बनेको बराह पोखरी, विशाल चट्टानमा जगबिना नै निर्माण गरिएको भगवान शिवजीको मन्दिर, विष्णु मन्दिर, हवन कुण्ड, १०८ शिवलिङ्ग, साँढेका विशाल मूर्ति, घन्टा यहाँका मुख्य आकर्षण हुन्। पछिल्लो समययता गलेश्वरमा भारतीय धार्मिक पर्यटकको पनि संख्या वृद्धि हुन थालेको छ।
कालीगण्डकी र रघुगंगा नदीको सङ्गमस्थलमा रहेको गलेश्वर धाममा अहिले उद्यानसहित आवश्यक सम्पूर्ण भौतिक पूर्वाधारसमेत निर्माण भएकाले यस्तो पावन धार्मिकस्थललाई विश्वसम्पदा सूचीमा सूचीकृत गर्न नगरले समन्वय र पहल गरेको बेनी नगरपालिकाका प्रमुख सुरत केसीले बताए।
‘गलेश्वर धाम ऐतिहासिक, पर्यटकीय एवं धार्मिकस्थल भएकाले विश्वसम्पदामा सूचीकृतका लागि नगरपालिकाले आवश्यक प्रक्रिया अपनाइ समन्वय र पहल गर्दैछौं,’ नगरप्रमुख केसी भने।
विश्वसम्पदामा सूचीकृत गर्न नगरले आगामी आर्थिक वर्षको नीति तथा कार्यक्रम र बजेटमा समावेश गरिएको उनले बताए।
‘गलेश्वर धाम धार्मिक हिसाबले महत्वपूर्णस्थल हो। गलेश्वर पवित्र नदी कालीगण्डकी र रघुगङ्गा सङ्गमस्थलमा छ। गलेश्वरलाई मुक्तिनाथ प्रवेशद्वारका रूपमा पनि लिने गरिन्छ। विश्वसम्पदा सूचीमा सूचीकृत गरेर गलेश्वर क्षेत्रको धार्मिक महत्वको प्रचारप्रसार र संरक्षण गर्ने हाम्रो योजना छ,’ उनले भने।
गलेश्वर मन्दिर प्रसिद्ध मुक्तिनाथ मन्दिर प्रवेशद्वारमा रहेको धार्मिक तीर्थस्थल हो। गलेश्वर धाम एउटै चक्रशीलामा अवस्थित छ।
१९औं शताब्दीको अन्त्यतिर गलेश्वर बाबा नाम गरेका एक साधुले सानो कुटी र सानो कच्ची मन्दिर बनाइ त्यस क्षेत्रमा बस्न थालेपछि गलेश्वर तीर्थस्थलका रूपमा चिनिँदै जान थालेको भनाइ छ।
