एजेन्सी। छिमेकी भारतले नेपाललगायत चार मुलुकमा खाद्यन्न पठाउने भएको छ। भारतले नेपाललगायत इन्डोनेसिया, सेनेगल, गाम्बियामा खाद्यन्न पठाउने भएको हो।
भारतले चालू आर्थिक वर्षमा आफ्नो आर्थिक कूटनीतिको एक भागको रूपमा नेपाल, इन्डोनेसिया, सेनेगल र गाम्बियामा करिब १० लाख ५ हजार टन खाद्यान्न पठाउन लागेको छ।
भारतले गतवर्ष गहुँ र चामल निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो। मूल्य कम राख्न गैरबासमती चामलमा २० प्रतिशत निर्यात शुल्क लगाएको थियो। विश्व स्तरमा खाद्य सुरक्षा प्रदान गर्न भारतको भूमिकालाई थप प्रभाव पार्ने सम्भावना रहेको अवस्थामा खाद्य तथा सार्वजनिक वितरण विभागले नेपाललाई ३ लाख टन गहुँ निर्यात गर्न अनुमति दिएको छ।
यस्तै, इन्डोनेसियालाई २ लाख टन चामल, सेनेगललाई ५ लाख टन चामल र गाम्बियालाई ५० हजार टन चामल पठाइएको छ।
धानको हकमा सरकारको केन्द्रीय भण्डारमा वैशाख १ गतेसम्म २६.५ मेट्रिक टन चामल दिएको थियो। २०२२/२३ (अप्रिल सेप्टेम्बर) सिजनमा एफसीआईले ७७.२ मेट्रिक टन धान र चालू २०२३/२४ को सिजनमा १५.७ मेट्रिक टनको अनुमानित लक्ष्यको तुलनामा ३.२ मेट्रिक टन धान खरिद गरेको थियो।
खाद्य र सार्वजनिक वितरण विभाग एफसीआईसँग उपलब्ध केन्द्रीय पूल स्टकबाट गहुँ र गैरबासमती चामलको मात्र आयात र निर्यातसँग सम्बन्धित छ। विश्व व्यापार संगठन (डब्ल्युटीओ) का मापदण्डहरूले कल्याणकारी योजनामार्फत घरेलु उपभोगको लागि खरिद गरिएको सार्वजनिक स्टकबाट खाद्यान्नको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको छ।
यद्यपि, मानवीय सहायता पूर्णरूपमा अनुदान फारममा परराष्ट्र मन्त्रालयको सन्दर्भमा योग्य देशहरूलाई मात्र अनुमति छ। ‘२०२२–२३ मा विभागको केन्द्रीय भण्डारको स्टकबाट गहुँ र चामलको परिमाणमा कुनै पनि विदेशमा आपूर्ति वा निर्यात गरिएको थिएन’ एक अधिकारीले भने। केन्द्रीय पूल स्टकबाट गत आर्थिक वर्षमा गहुँ र गैरबासमती चामल श्रीलंका, अफगानिस्तान, जिम्बाबे, भुटान, म्यानमार, मोजाम्बिकलगायतका मुलुकमा २ लाख ५६ हजार ४ सय २७ टन निर्यात भएको अधिकारीले जानकारी दिएका छन्। दुई वर्षमा डिजिएफ्टीद्वारा विदेश मन्त्रालयको सिफारिसमा केही देशहरूलाई मानवीय सहायताको रूपमा खाद्यान्न उपलब्ध गराइएको छ।
शुक्रबार विदेश मन्त्रालयले नेपाली दूतावासलाई पठाएकाे प्रश्नसहितको इमेलहरू प्रेस समयसम्म अनुत्तरित छन्। २०२३ को जुन २२ सम्म भारतले मानवीय सहायताको एक भागको रूपमा अफगानिस्तानलाई ३३ हजार टन प्रतिबद्ध ५० हजार टनसहित १.८ मेट्रिक टन गहुँ पठाएको थियो।
गत आर्थिक वर्षमा अफगानिस्तानबाहेक भारतले बंगलादेश, भुटान, इजरायल, इन्डोनेसिया, मलेसिया, नेपाल, ओमान, फिलिपिन्स, कतार, दक्षिण कोरिया, श्रीलंका, सुडान, स्वीट्जरल्याण्ड, थाइल्याण्ड, युनाइटेड अरव इमिरेट्स (युएई), भियतनाम र यमनमा पनि खाद्यान्न निर्यात गरेको थियो।
(लाइभमिन्टको सहयोगमा)
-1717671934-1727242094.jpg)
