काठमाडौं। पछिल्लो पाँच वर्षमा नेपालले भुटानसँग एक खर्ब २६ अर्ब ८३ करोड ८३ लाख ३७ हजार रुपैयाँ व्यापार घाटा बेहोरेको छ। बंगलादेशपछि भुटान नेपालको नजिक दूरीमा रहेको मुलुक हो।
पूर्वीनाका काँकडभिट्टाबाट नेपालसँग भुटान र बंगलादेशको व्यापारिक कारोबार हुँदै आएको छ।
मेची भन्सार कार्यालय काँकडभिट्टाका सूचना अधिकारी पूर्णप्रसाद लम्सालका अनुसार आर्थिक वर्ष २०७५/७६ देखि चालू आव २०७९/८० को वैशाख मसान्तसम्ममा काँकडभिट्टा नाका भएर भुटानबाट एक खर्ब ७७ अर्ब ५९ करोड ७५ लाख ४० हजार रुपैयाँ मूल्यबराबरको मालसामान नेपालमा आयात भएको छ।
सोही अवधिमा नेपालबाट भुटानतर्फ निर्यात भने ५० अर्ब ७५ करोड ९२ लाख तीन हजार रुपैयाँ मूल्यबराबरको मात्र भएको छ। पाँच वर्षको तथ्यांक विश्लेषण गर्दा नेपाल र भुटानबीचको व्यापारमा नेपालले निर्यातको तुलनामा तीन गुणाभन्दा धेरै मालसामान आयात गरेको देखिन्छ।
पाँचै वर्ष व्यापार घाटा
मेची भन्सार कार्यालयका अनुसार आव २०७५/७६ मा भुटानसँगको व्यापार घाटा एक अर्ब ४२ करोड ९६ लाख ५३ हजार थियो। आव २०७६/७७ मा ९९ करोड ३२ लाख २८ हजार, आव २०७७/७८ मा ६१ करोड ४२ लाख ७३ हजार, आव २०७८/०७९ मा ९० करोड ८१ लाख ४१ हजार र आव २०७९/८० मा ७९ करोड ४५ लाख दुई हजार रुपैयाँ व्यापार घाटा रहेको छ।
भुटानबाट नेपालले सिमेन्टमा प्रयोग हुने कच्चा पदार्थ जिप्सम आयात गर्दै आएको छ। त्यसैगरी नेपालबाट भूटानतर्फबाट सबैभन्दा धेरै फलाम र फलामबाट बनेको मालसामान निर्यात हुँदै आएको छ।
चालू आवको दश महिनामा भुटानबाट एक अर्ब १३ करोड ३९ लाख ३८ हजार रुपैयाँ मूल्यबराबरको जिप्सम आयात भएको छ। सोही अवधिमा नेपालबाट फलाम र फलामबाट बनेका मालसामान तीन अर्ब ७० करोड ३७ लाख ३५ हजार रुपैयाँ मूल्यबराबरको निर्यात भएको छ।
पर्यटक धेरै
पूर्वीनाका काँकडभिट्टाबाट प्रवेशाज्ञा (भिसा) लिएर नेपाल प्रवेश गर्ने पर्यटकमा भुटानी नागरिकको संख्या सबैभन्दा धेरै छ। सन् २०२० को जनवरीदेखि सन् २०२३ को अप्रिलसम्मको साढे तीन वर्षमा काँकडभिट्टा नाकाबाट प्रवेशाज्ञा लिएर कूल एक हजार नौ सय १४ जना तेस्रो मुलुकका पर्यटक नेपाल प्रवेश गरेकामा एक हजार सात सय १८ जना भुटानी नागरिक नै भएको अध्यागमन कार्यालय काँकडभिट्टाका प्रमुख रेवन्त भट्टराईले बताए।
सन् २०२० मा एक जनामात्र भुटानी पर्यटक काँकडभिट्टा नाकाबाट नेपाल प्रवेश गरेका थिए। तर सन् २०२१ मा यो संख्या बढेर १५ पुग्यो भने सन् २०२२ मा पाँच सय १९ र सन् २०२३ को हालसम्ममा यो संख्या अझ बढेर एक हजार एक सय १८ जना पुगिसकेको छ।
भुटानी नागरिक आफन्त भेटघाट र तीर्थयात्राका लागि नेपाल आउने गरेको पाइएको छ। काँकडभिट्टाबाट भारतको पश्चिम बंगाल हुँदै भुटानको सीमा फुन्चोलिङसम्म मोटर बाटोको दूरी मात्र एक सय ७२ किमी छ।
