एजेन्सी। सन् २०२२ मा ऊर्जा संकटको असरबारे चिन्ता व्यक्त गरिए पनि जीवाश्म इन्धन दोहनबाट हुने विश्वव्यापी कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जन यसवर्ष एक प्रतिशत मात्र बढ्ने अनुमान गरिएको अन्तर्राष्ट्रिय ऊर्जा निकाय (आईईए) ले बिहिबार जनाएको छ।
तेल, ग्यास र कोइला बालेर ऊर्जाका लागि उत्सर्जन हुने कार्बन डाइअक्साइड सन् २०२२ मा ३३ अर्ब ८० करोड टन पुग्ने अनुमान आईईएले गरेको छ।
यो वृद्धि गत वर्ष विश्वले अनुभव गरेको दुई अर्ब टनको उछालभन्दा निकै कम हो किनभने विश्व समुदायले कोभिड–१९ का कारण प्रभावित अर्थतन्त्र उकास्नलाई अत्यधिक जीवाश्म इन्धनको प्रयोग गरेको अनुमान गरिएको थियो।
संयुक्त राष्ट्रसंघले सन् २०३० सम्ममा पेरिस सम्झौताको तापक्रम मापन लक्ष्य हासिल गर्न हरितगृह ग्यास उत्सर्जन आधा घटाउनुपर्ने बताएको छ।
युक्रेनमा रुसको आक्रमणपछि उत्पन्न ऊर्जा संकटले यस वर्ष प्राकृतिक ग्यासको मूल्यमा भएको वृद्धिका कारण कोइलाको मागमा केही वृद्धि भएको आईईएले जनाएको छ। तर, कोइला उत्सर्जनमा अपेक्षाभन्दा सानो वृद्धिलाई विद्युतीय वाहनहरू (ईभी) सहित नवीकरणीय प्रविधिको व्यापक तैनाथीद्वारा नियन्त्रण गरिएको थियो र यसले सन् २०२२ मा करिब एक अर्ब टनको जीवाश्म इन्धनको असर वृद्धिलाई रोकेको थियो।
आईईएका कार्यकारी निर्देशक फातिह बिरोलले भने, 'उत्साहजनक समाचार यो हो कि सौर्य र वायु प्रणालीले धेरै खाडल पुर्दैछ, कोइलाको वृद्धि अपेक्षाकृत सानो र अस्थायी देखिन्छ।'
'यसको अर्थ यो हो कि कार्बन डाइअक्साइड उत्सर्जन यसवर्ष धेरै कम छिटो बढिरहेको छ। विश्वका सरकारहरूको नीतिगत कार्यहरूले ऊर्जा अर्थव्यवस्थामा वास्तविक संरचनात्मक परिवर्तनहरू चलाइरहेका छन्।
आईईएको विश्लेषणले सन् २०२२ मा सौर्य फोटोभोल्टिक र हावाको क्षमता ७०० टेरावाट घण्टाभन्दा बढीले वृद्धि भएको देखाएको छ। बिरोलले भने, 'प्रमुख स्वच्छ ऊर्जा नीति योजनाहरूको लागि धन्यवाद जुन हालका महिनाहरूमा विश्वभरि उन्नत भएको छ र यो प्रवृत्ति जारी रहने छ।'
ग्यासको उच्च मूल्यका कारण कोइलाले जीवाश्म इन्धन उत्सर्जनमा अर्को सबैभन्दा ठूलो वृद्धि दर्ता गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो। आईईएका अनुसार युरोपमा उत्सर्जन यसवर्ष केही घट्नेछ र अर्को वर्षका लागि नयाँ नवीकरणीय परियोजनाहरूको लहरको साथ उनीहरूको घट्दो प्रक्षेपणलाई जारी गरेको छ।
जीवाश्म ईन्धन उत्सर्जनबाट विश्वको सबैभन्दा धेरै प्रदूषण गर्नेमध्येको एक चीनमा सन् २०२२ मा उत्सर्जन धेरै हदसम्म स्थिर रहने बताइएको छ।
