काठमाडौं । काठमाडौंका विभिन्न स्थानमा रहेर सञ्चालित पाँचवटा सहकारी एक आपसमा मर्ज हुने भएका छन् । शनिबार काठमाडौंमा एक कार्यक्रमको आयोजना गरी पाँचैवटा सहकारीबीच सम्झौता भएको हो ।
आइडल यमुना बहुद्देश्यीय सहकारी संस्था, नेशनल नमोबुद्ध बचत तथा ऋण सहकारी संस्था, नागरिक कल्याण बहुद्देश्यीय सहकारी संस्था, सत्कार बचत तथा ऋण सहकारी संस्था र घेदुङ बहुद्देश्यीय सहकारी संस्था लिमिटेड एक आपसमा मर्ज हुने सम्झौता गरेका हुन् ।
मर्जपछि संस्थाको कारोबार झन्डै ९ अर्ब रुपैयाँ पुग्ने छ । संस्थाका अनुसार मर्जपछि बन्ने संस्थाको बचत ४ अर्ब ६३ करोड ७० लाख ८ हजार ५९७ रुपैयाँ, ४ अर्ब ९९ करोड ४५ लाख ३९ हजार १२८ रुपैयाँ ऋण तथा लगानी पुग्नेछ ।
त्यस्तै संस्थाको कुल सम्पत्ति ७ अर्ब ५८ करोड १ लाख ७५ हजार १९६ रुपैयाँ पुग्ने पनि संस्थाले जनाएको छ । सम्झौताअनुसार मर्ज भएपछिको सहकारीको नाम ‘नेसनल आइडल यमुना बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.’ बन्नेछ भने अध्यक्ष ज्ञानबहादुर तामाङ र कार्यकारी प्रमुख कुयाङ लामा रहने सम्झौता भएको छ ।
त्यस्तै मर्जपछि सहकारी संस्थाको सेयर पुँजी ३० करोड ८१ लाख २२ हजार ५ सय रुपैयाँ, सदस्य संख्या ३५ हजार २० जना पुग्नेछन् भने ऋणी सदस्य संख्या ६ हजार ८५८ जना पुग्ने संस्थाले जनाएको छ । त्यस्तै मर्जपछि संस्थाको जगेडा कोष १४ करोड ६६ लाख ८९ हजार ९८२ रुपैयाँ र कर्जा जोखिम कोष १२ करोड ४२ लाख ३५ हजार ८९८ रुपैयाँ पुग्ने संस्थाले जनाएको छ । त्यसैगरी संस्थाको तरलता रकम १ अर्ब १३ करोड ९८ लाख ८७ हजार ८१७ रुपैयाँ र २४.५८ प्रतिशत रहने संस्थाले जनाएको छ ।
मर्ज सम्झौता कार्यक्रममा बोल्दै राष्ट्रिय सहकारी महासंघका अध्यक्ष मिनराज कँडेलले विभिन्न ठूला सहकारीहरूले दिएको सेवाको उदाहरण दिँदै जति ठूलो सहकारी उति धेरै सेवा पाउने सक्ने दाबी गरे । त्यसैगरी उनले नगरपालिकाभित्रका वित्तिय सहकारी कारोबार गर्ने सहकारीको दर्ता बन्द गर्नुपर्ने धारणा राख्दै नीतिगत रुपमा बहस पैरवी गर्नका लागि महासंघ निरन्तर लागिरहेको दाबी गरे ।
त्यस्तै उनले अन्य संस्थाहरूले पनि एकीकरण अभियानलाई निरन्तरता दिनुपर्ने, सञ्चालकहरूले पनि सदस्यको पैसामा रजाई नगरी सदस्यहरूको हितमा काम गर्नुपर्ने बताए । सोही कार्यक्रममा राष्ट्रिय सहकारी बैंकका अध्यक्ष केवी उप्रेतीले सहकारीहरूमा बचत फिर्ताको समस्या नआएको दाबी गर्दै बैंक तथा वित्तीय संस्थाले अपवाह फैलाएको दाबी गरे ।
उनीहरूले सहकारीहरू टोलटोलमा गएका कारण बचत जति सहकारीमा जान लागेकाले बैंक तथा वित्तीय संस्थाले कृतिम अभाव देखाएर अपवाह फैलाएको दाबी गरे । उनले नेपालभर रहेका सहकारी संस्थाहरूमध्ये १ प्रतिशत भन्दा कम सहकारीमा मात्र समस्या रहेको दाबी गर्दै वित्तिय व्यवस्थापन नजाने र वा ऐन नियमनको कार्यान्वयन गर्न नसकेका कारण त्यस्ता संस्थाहरूमा समस्या देखिएको जनाए ।
त्यस्तै उनले सहकारीलाई राज्यले नै गलत नियतले हेर्ने गरेको बताउँदै सहकारीहरूलाई पर्याप्त तरलता राखेर ठूलो कर्जा नदिन पनि आग्रह गरे । त्यस्तै उनले सहकारीहरू समस्यामा नपरुन् भनेर सहकारी बैंकले तीन अर्ब रुपैयाँ बराबरको तरलता कोषको पनि स्थापना गरेको जानकारी दिए ।
त्यसैगरी बाग्मती प्रदेशका रजिष्टार नारायण ज्ञवालीले सहकारी अभियानमा बिचौलिया घुसपैठ हुँदासमस्यामा आएको बताउँदै एकताबद्ध भएर यो समस्याको डटेर समाधान गर्न पनि आग्रह गरे ।
त्यस्तैगरी उनले कतिपय सहकारीहरूले कार्यक्षेत बढाउने, सेवा केन्द्र बढाउने मात्र उद्देश्यका साथ मर्ज गर्ने गरेको उदाहरण दिँदै शनिबार भएको पाँचवटा सहकारीको एकीकरण भने गुणस्तरीय सहकारी अभियान निर्माणका लागि भएको देखिएको दाबी गरे । उनले यो एकीकरणबाट अन्य सहकारी संघसंस्थाहरूले पनि सिक्न जरुरी रहेको बताए ।
सोही कार्यक्रममा मर्जपछि बन्ने ‘नेसनल आइडल यमुना बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लिका प्रस्तावित अध्यक्ष ज्ञानबहादुर तामाङ र कार्यकारी कुयाङ लामाले सहकारीप्रति सदस्यहरूको विश्वासलाई कायम राख्दै थप सवल तथा बलियो संस्था बनाउनका लागि सदस्यहरूको अनुमतिमा मर्ज गर्ने निर्णय गरेको बताए ।
त्यस्तै उनीहरूले मर्जरले संस्थागत सुशासनलाई बलियो बनाउने, सञ्चालन खर्च तथा अन्य खर्च कम गर्ने, सदस्यहरूको विश्वास बढाउने, सदस्यहरूलाई गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्ने, दोहोरो सदस्यता हटाउने, कर्जाको गुणस्तर बढाउने र थप सिनर्जीसहित प्रभावकारी र चुस्त व्यवस्थापनको निर्माण गर्न मद्दत पुग्ने अपेक्षा लिएको पनि दाबी गरे ।
