एजेन्सी । विश्वकै दोस्रो ठूलो गार्मेन्ट निर्यातकर्ता बंगलादेश अहिले विश्वव्यापी मन्दीको मारमा परेको छ । बंगलादेशको गार्मेन्ट उद्योगले अहिले विश्वव्यापी मन्दी र मुद्रास्फीतिका कारण ठूलो चुनौती सामना गरिरहेको छ ।
युरोपेली र अमेरिकी दुवै बजारका खुद्रा बिक्रेताहरूले तयार उत्पादनको ढुवानी स्थगित गरिरहेका छन् । यस्तै बढ्दो मुद्रास्फीतिका कारण उनीहरुले गार्मेन्ट उत्पादनको अर्डरमा ढिलाइ गरिरहेका छन् । चीनपछिको विश्वको दोस्रो ठूलो गार्मेन्ट निर्यातकर्ताले लामो समयदेखि चुनौतीहरूको सामना गरिरहेको छ ।
जसमा एकातिर विद्युत् अभावले आन्तरिक उत्पादनलाई असर गरिरहेको छ भने प्रमुख बजारहरूले बढ्दो मुद्रास्फीतिका कारण ढुवानी स्थगित गरिरहेको बंगलादेश लाइभ न्युजले रिपोर्ट गरेको छ । बंगलादेशको अर्थतन्त्र गार्मेन्ट उद्योगले धानेको छ । त्यसपछि छाला र जुट उद्योगको अर्थतन्त्रमा योगदान रहेको छ ।
बंगलादेशमा अहिले ऊर्जा संकट बढेर गएको छ । यसबीचमा बंगलादेशले नेपालबाट बिजुली किन्ने र ६०० मेगावाटको सुनकोसी तेस्रो जलासय आयोजनामा लगानीको तयारी गरिरहेको छ ।
बंगलादेशमा जलविद्युत उत्पादनको संभावना नभएकाले भारतबाट आयात र देशमा थर्मल प्लाण्ट चलाएर आपूर्ति गरिरहेको छ । रुस–युक्रेन युद्धका कारण विश्व बजारमा इन्धनको मूल्य बढेपछि यसको ठूलो असर बंगलादेशमा पनि परेको छ ।
प्लम्मी फेसन लिमिटेड, फिलिप्स भ्यान ह्युसेन कर्पोरेसनको आपूर्तिकर्ता, फेसन ब्रान्ड टमी हिलफिगर र इन्डिटेक्स एसएको जाराको मूल कम्पनीको एक वर्षअघिको जुलाईमा नयाँ अर्डरहरूमा २० प्रतिशतले गिरावट आएको छ ।
बंगलादेशको गार्मेन्ट उद्योगले प्रतिकूल व्यापार नीतिहरू, आन्तरिक सुरक्षा चिन्ताहरू, कोभिड पछिको आपूर्ति श्रृंखला अवरोधहरू र विश्वव्यापी मागमा आएको गिरावट बाहेक आयातित सामग्रीको उच्च लागतको सामना गरिरहेको छ ।
बंगलादेशमा उर्जा संकटले देशमा व्यापारको लागत बढाएको छ । ग्याप इंक र एचएमएन ह्यानेस एन्ड मारुतीज एबीलाई आपूर्ति गर्ने प्रमुख निर्यातकहरूमध्ये एकले ढाकाको बाहिरी भागमा रहेको गाजीपुरको निर्माण केन्द्रमा आफ्नो रङ र धुने एकाइहरूलाई दिनको कम्तीमा ३ घण्टा जेनेरेटरमा निर्भर रहेको दाबी गरेको छ ।
जेनेरेटरको बिजुलीको लागत क्षेत्रीय ग्रिडको बिजुली भन्दा तीन गुणा बढी छ । बंगलादेश गार्मेन्ट उत्पादक संघको अनुमानअनुसार कोभिड प्रकोपको सुरुवातमा मार्च ३१, २०२० सम्म २.८७ अर्ब डलर मूल्यका गार्मेन्टको अर्डरहरू रद्द भएको थियो ।
यसले करिब २० लाख ९० हजार कामदार र १ हजार ४८ कारखानालाई असर गरेको छ । अप्रिल २०२० को पहिलो हप्तामा आरएमजी निर्यात झण्डै ८४ प्रतिशतले घटेको छ । बंगलादेश लाइभ न्युजका अनुसार कोभिड १९ सम्बन्धी अवरोधहरू बाहेक उपभोक्ताहरुको सीमित माग र खर्चमा भएको आमूल परिवर्तनका कारण आरएमजी निर्यातले अपेक्षित स्तरमा वृद्धि गर्न सकेन ।
नीति इनसाइट्स बंगलादेशको नीति अनुसन्धान संस्थानको फ्ल्यागसिप प्रकाशनका अनुसार देशको आरएमजीले हालैका दशकहरूमा उल्लेख्य रूपमा वृद्धि गरेको छ ।
जुन सन् १९८५ मा १ लाख २० हजार डलरबाट बढेर गार्मेन्ट निर्यात २०१९ मा ३४ अर्ब डलरको उचाइमा पुगेको थियो । अहिले सो उद्योग मन्दिको सामना गरिरहेको छ ।
यद्यपि, सबै वृद्धि केही उत्पादनहरू र केही बजारहरूमा ठूलो मात्रामा एकाग्रताको साथ आएको थियो । बंगलादेशको तथ्याँक ब्युरोका अनुमानअनुसार कोभिडका कारण सन् २०२० मा ३.५ प्रतिशतमा झरेको थियो ।
