काठमाडौं । ऋण उठाउन जोड दिएपछि बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको कर्जा नोक्सानी (प्रोभिजन) घटेको छ । वैशाखको तुलनामा जेठमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु प्रोभिजन घटाउन सफल भएका हुन् । वैशाखको तुलनामा जेठमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको प्रोभिजन २७ करोड रुपैयाँले घटेको छ ।
गत वर्षको वैशाखमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ४७ खर्ब ४२ अर्ब ७१ करोड रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गर्दा १ खर्ब १५ अर्ब १२ करोड रुपैयाँ प्राभिजनका लागि छुट्याएका थिए ।
जेठमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले ४७ खर्ब ४९ करोड ८६ लाख कर्जा प्रवाह वापत १ खर्ब १४ अर्ब ८५ करोड रुपैयाँ प्रोभिजन छुट्याएका छन् ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाको गत वैशाखको तुलनामा जेठमा २७ करोड रुपैयाँ प्रोभिजन घटेको छ ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाको प्रोभिजन घट्नु बैंकका लागि मात्रै नभएर संस्थापक सेयरधनी, लगानीकर्ता र संस्थाका कर्मचारीको समेत राम्रो मानिन्छ । प्रोभिजन घटेपछि बैंकको नाफा बढ्ने छ ।
जसले गर्दा लगानीकर्ताले पनि राम्रो लाभांश पाउने अवस्था आउँछ । त्यसैले बैंक तथा वित्तीय संस्थाको प्रोभिजन कम हुनु संस्थापक सेयरधनी, लगानीकर्ता र संस्थाका कर्मचारीको राम्रो हुन्छ ।
गत वैशाखमा वाणिज्य बैंकले ४२ खर्ब ५ अर्ब रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरी नोक्सानी वापत ९९ अर्ब ४ करोड रुपैयाँ प्रोभिजन छुट्याएका थिए । जेठमा भने वाणिज्य बैंकले ४२ खर्ब १० अर्ब कर्जा प्रवाहको नोक्सानी वापत ९८ अर्ब ९२ करोड छुट्याएका छन् । यस्तो प्रोभिजन अघिल्लो असारमा मसान्तमा ७७ अर्ब ८८ करोड रुपैयाँ बढी थियो ।
गत वैशाखको तुलनामा जेठमा वाणिज्य बैंकहरुको प्रोभिजन १२ करोड रुपैयाँले घटेको छ ।
त्यसैगरी, जेठमा मसान्तसम्म विकास बैंकहरुले ४ खर्ब ४७ अर्ब रुपैयाँ बढी कर्जा लगानी गरेका छन् । सो अवधिमा प्रवाहित कर्जामा विकास बैंकहरुले ९ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँ प्रोभिजन गरेका छन ।
वैशाखमा विकास बैंकले ४ खर्ब ४५ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँ कर्जा प्रवाह गरी नोक्सानी वापत ९ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ छुट्एकाका थिए । वैशाखको तुलनामा जेठमा विकास बैंकको प्रोभिजन ९ अर्ब रुपैयाँ घटेको छ । अघिल्लो असारमा यस्तो प्रोभिजन ६ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँ थियो ।
सो अवधिमा वित्त कम्पनीहरुले ९१ अर्ब ४० करोड रुपैयाँ बढी कर्जा प्रवाह गरेका छन । जसमा ६ अर्ब ५८ करोड रुपैयाँ प्रोभिजन गरेका छन । गत वैशाखको तुलनामा जेठमा फाइनान्स कम्पनीको प्रोभिजन ६ करोड रुपैयाँले घटेको छ ।अघिल्लो असारमा मसान्तमा वित्त कम्पनीहरुले ५ अर्ब २७ करोड रुपैयाँ प्रोभिजन गरेका थिए ।
ऋणीले कर्जा लिएपछि प्रवाहित कर्जालाई असल वर्गमा राखी त्यसमा बैंकले १.३ प्रतिशत प्रोभिजन गर्नुपर्ने व्यवस्था राष्ट्र बैंकले गरेको छ ।
यस्तै, ऋणी र बैंकबीच भएको कर्जा सम्झौताअनुसार कर्जाको सावाँ ब्याज भुक्तानी नगरेको ३ महिना त्यस्तो कर्जालाई सूक्ष्म निगरानीमा राखी गरी २५ प्रतिशत प्रोभिजन गर्नुपर्छ ।
ऋणीले ६ महिनासम्म सावाँ र ब्याज भुक्तानी नगरेमा त्यस्तो कर्जालाई कमसल कर्जामा वर्गीकरण गरी ५० प्रतिशत प्रोभिजन र ९ महिनासम्म भुक्तानी नगरे त्यस्तो कर्जालाई शंकास्पद वर्गमा राखी ५० प्रतिशत तथा १ वर्षसम्म साँवा र ब्याज भुक्तानी नभएको कर्जाको शतप्रतिशत प्रोभिजन बैंकहरुले गर्नुपर्छ ।
त्यस्तै कर्जा नोक्सानी (प्रोभिजन) बाहेकका अन्य जोखिमका लागि गत जेठमा वाणिज्य बैंकले जेठ मसान्तसम्म २० अर्ब ५५ करोड, विकास बैंकले २ अर्ब ७६ करोड र फाइनान्स कम्पनीले ६७ करोड रुपैयाँ प्रोभिजन गरेका छन् ।
राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार गत जेठ मसान्तसम्म बैंकिङ क्षेत्रको खराब कर्जा अनुपात औसतमा १.४४ प्रतिशत छ । जसमा वाणिज्य बैंकहरुको औसतमा १.३२ प्रतिशत, विकास बैंकहरुको खराब कर्जा १.४९ प्रतिशत र वित्त कम्पनीहरुको ७ प्रतिशत छ ।
असार मसान्तमा खराब कर्जा अनुपात १.४८ प्रतिशत थियो, जसमा वाणिज्य बैंकहरुको औसतमा १.४१ प्रतिशत, विकास बैंकहरुको १.३० प्रतिशत र वित्त कम्पनीहरुको ६.१९ प्रतिशत अनुपात थियो ।बैंक तथा वित्तीय संस्थाले कर्जा विस्तार रोकेर कर्जा उठाउन थालेपछि प्रोभिजन घटेको राष्ट्र बैंकका सह–प्रवक्ता नारायण पोखरेल बताउँछन् ।
‘बैंक तथा वित्त कम्पनी वैशाखपछि कर्जा विस्तार रोकेर सीडी मेन्टेन्डमा लागे,’ उनले भने, ‘कर्जा रोकेर कर्जा उठाउन थालेपछि खराब कर्जा स्वतः घटन गई र प्रोभिजन पनि घटेको छ ।’
कोभिड समयमा दिएका विभिन्न सुविधा विस्तार हटाउदा खराब कर्जा बढेको र वर्षको अन्तिमा बैंक वित्तीय संस्था कर्जा ठप्प पारेर कर्जा उठाउन थालेपछि खराब कर्जा घटेको पोखरेल बताउँछन् ।
विकास बैंकहरु कर्जा असुलिलाई तीव्रता दिदा प्रोभिजन घटेको डेभलपमेन्ट बैंकर्स एसोसियसनका अध्यक्ष प्रद्युम्न पोखरेलले बताए ।
नेपाल वित्तीय संस्था संघका अध्यक्षका अध्यक्ष सरोजकाजी तलाधरले फाइनान्स कम्पनीको प्रोभिजन घटेको बताए । उनले कर्जा सावाँ र ब्याज विस्तारै रिटर्न हुन थालेकाले फाइनान्स कम्पनीहरुको प्रोभिजन घटेको बताए ।
