काठमाडौं । दसैंपछिको दोस्रो दिन (सोमबार)को सेयर कारोबार सूचक नेपाल स्टक एक्सचेन्ज –नेप्से)मा ठूलो गिरावट आएको छ । आइतबार १८ अंकले बढेको बजार सोमबार ७० अंकले घट्न पुगेको हो । आइतबार २६५६.९७ अंकमा रोकिएको सूचक सोमबार सुरुवातदेखी नै ओरालो यात्रा तय गरेको हो ।
सुरुवाती कारोबारको १५ मिनेटपछि बजार उकालो लाग्ने कोशिस गरे पनि व्यर्थ भयो र सवा २ घण्टासम्म निरन्तर घटेर २५८५ विन्दुमा पुग्यो । त्यसपछि फेरी केही उक्लने कोशिस गर्दै २६०० सम्म चढेको सूचक त्यसपछि भने निरन्तर घट्दै गएर कारोबार बन्द हुनु ८ मिनेट अघि २५८३ सम्म झर्यो । अन्तिम समयमा भने केही बढेको छनक दिँदै आइतबारको तुलनामा ६८.९ अंकले घटेर २५८८.०७ अंकमा रोकिएको छ ।
दसैंअघिको साता पनि सेयर बजार सूचक घटेर साढे २५ अंकभन्दा तल झरेको थियो । असोज १८ गते सोमबार नेप्से २५४२ विन्दुसम्म झरेकोमा कारोबार रोकिँदा २५७०.८१ विन्दुमा रोकिएको थियो । त्यसपछि सुधारको संकेत देखाएको सूचक दुई दिनमै करिव ११० अंकले बढेर २६८१.११ अंकमा चढेको थियो । त्यसपछिका ४ कारोबार दिनमा एक दिन आइतबार बढेको सूचक ३ दिन फेरी घट्दा ४ दिनमा ९३ अंकले झरेको छ ।
सेयर मूल्य उच्च घट्ने सूचीमा जलविद्युत कम्पनीहरु रहेका छन् । मूल्य घट्ने उच्च १० कम्पनीमध्ये ८ कम्पनी जलविद्युत समूहका छन् । सबैभन्दा बढी मूल्य घट्ने कम्पनीमा दरिएको घलेम्दी हाइड्रोपावर कम्पनीको मूल्य १० प्रतिशतले सर्किट लागेको छ ।
यसदिन १८२ कम्पनी सेयर मूल्य घट्दा ४ कम्पनीको भने बढेको छ । सबैभन्दा बढी मूल्य बढ्ने कम्पनीकोे सूचीमा रहेको महालक्ष्मी विकास बैंकको करीव २ प्रतिशत छ । यसदिन व्यापार समूह सूचकबाहेक अन्य सबै समूह सूचक रातै भएका छन् ।
दसैंको माहौल नसकिएकै स्थितिमा सेयर बजार थप दबाबमा देखिएको छ । खासगरि दसैंअघि न्यून मूल्यमा सेयर किनेका लगानीकर्ताहरुले नाफा बुक गरि बेच्न दबाब दिँदा बजार ओरालो लागेको हो । बजारले फेरी एकपटक दोहोर्याएर २५५० को लाइनलाई छुन खोजिरहेको छ ।
लगानीकर्ताहरु चाडपर्वको माहोलमा रहेकाले खासै उत्साह देखिएको भने छैन । त्यसै पनि दसैंअघि कारोबार रकम घटेर ४ अर्ब रुपैयाँभन्दा कम भईसकेको थियो । तर, दसैंपछिका दुई दिनको कारोबार रकम झनै कम देखिएको छ । सोमबार २ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँबराबरको सेयर किनबेच भएकोमा आइतबार १ अर्ब ४९ करोड रुपैयाँमा सीमित भएको थियो । यो साता दसैंकै माहोलमा बित्ने भएकाले कारोबार रकम खासै वृद्धि हुने सम्भावना कम भने सूचक फेरी एक पटक केही उकालो चढ्न सक्छ ।
केही बैंकसहित विकास बैंक र वित्त कम्पनीहरुले कात्तिक १ गतेदेखि लागू हुने गरि निक्षेपमा ब्याज बढाएका छन् । यसअघि ब्याज बढाएका संस्थाहरुलाई केन्द्रीय बैंकले कुनै कारवाही नगरेपछि ब्याज बढाउन बैंकहरु आक्रामक भएका हुन् । यद्यपी कतिपय बैंकको ब्याजदर भने घटेको छ । नेपाल बैंकर्स संघले ब्याजदर दोहोरो अंकमा नपुर्याउने भद्र सहमति भएको बताईरहेका बेला कतिपय बैंकले ११ प्रतिशत माथि कायम गरेपछि बजार प्रभावित भएको हो ।
अर्कोतिर सूचीकृत कम्पनीहरुले लाभांश घोषणामा लगानीकर्ता उच्च मनोकांक्षालाई सम्बोधन गर्न नसकेको असर पनि सेयर बजारमा परेका छ । कतिपय कम्पनीले लगानीकर्ताको मनोभाव र कम्पनीको अवस्थाभन्दा फरक ढंगले लाभांश घोषणा गरेपछि लगानीकर्ता थप दबाबमा परेका हुन् । त्यस्तै कम्पनीहरुले धमाधम साधारणसभा आयोजना गर्दैछन् ।
साधारणसभा अघि लाभांश वितरणका लागि बुक क्लोज हुने र त्यसले मूल्य समायोजन गर्दा कम्पनीहरुको सेयर मूल्य थप गिरावट आउँछ । जसरको प्रत्यक्ष असर नेप्से सूचकमा पनि देखिन्छ । खासगरि भदौ २ गते ३१९८.६ अंकबाट तल झरेको बजारमा सामान्य सुधार आउने र धेरै गिरावट आउने क्रम भईरहेको छ ।
खासगरि ब्याजदर वृद्धिको चाप, ऋण लिएर कारोबार गर्ने लगानीकर्ता लक्षित प्रतिवित्तीय संस्था ४ करोड र समग्र प्रणलीबाट १२ करोड रुपैयाँभन्दा बढी ऋण लिन नपाउने प्रावधान, केन्द्रीय बैंकद्धारा वित्तीय संस्थाको लाभांश घोषणामा भएको कडाई, जलविद्युतसहित छुट्टै नियामक भएका कम्पनीलाई हकप्रद सेयर घोषणामा कडाईलगायतका कारणले बजार ओरालो लागिरहेको छ । दसैं र तिहारको बीचमा केही समय बजार चलायमान हुने भएपछि त्यसपछिको केही समय भने सेयर बजार सुस्त रहन्छ ।
