कर्णाली । राष्ट्रिय गौरवको भेरी बबई डाइभर्सन बहुउद्देश्यीय आयोजनाले कोरोना महामारीकै अवधिमा दोस्रो चरणको कामहरु धमाधम अघि बढाएको छ । प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दालाई मुआब्जावितरणसँगै बाँध तथा विद्युतगृह निर्माणलाई निरन्तरतादिएको हो ।
यही अवधिमा निर्धारित मितिभन्दा एक वर्ष अगावै सम्पन्न भएको सुरुङ आयोजनालाई हस्तान्तरण गरिएको छ । चिनियाँ कम्पनी चाइना इन्जिनियरङ ओभरसिज प्रालि (कोभेक) ले टनेल बोरिङ मेसिन (टीबीएम) का सहायताले निर्माण गरेको उक्त सुरुङ सिँचाइ विभागलाई हस्तान्तरण गरेको हो ।
अमेरिकी कम्पनीद्वारा निर्मित चालकरहित अत्याधुनिक प्रविधिको टीबीएमले २०७५ चैतमा १२ किमी २१० मिटर लामो सुरुङ निर्माण कार्य पूरा गरेको थियो । सुरुङ हस्तान्तरण गरे पनि एक वर्षसम्म मर्मत–सम्भारको कामभने कोभेकले गर्नुपर्नेछ ।
आयोजनाले प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दालाई मुआब्जा वितरण गरिसकेको जनाएको छ । हालसम्म लालपुर्जा भएका ४८ परिवारले ५० कित्ता बराबरको मुआब्जा लिएका छन् ।
आयोजनाका इन्जिनियर शम्भुराज पण्डितले प्रभावित क्षेत्रमा लालपुर्जाभएका सबैलाई मुआब्जा वितरण गरिसकेको तथा ऐलानी र फिल्डबुकमा समावेश भएकाको हकमा सरकारले निर्णय लिन बाँकी रहेको बताए । उनले जिल्लामुआब्जा निर्धारण समितिको निर्णय अनुसार १२ करोड ३५ लाख रुपैयाँ वितरण गरिएको जानकारी दिए।
चिनियाँ कम्पनी ग्वाङ्डोन तथा नेपालको रमण निर्माण जेभी र आयोजनाबीच २०७६ साउनमा दोस्रो चरणको सिभिल निर्माणका लागि ठेक्का सम्झौता भएको थियो । सोही सम्झौताबमोजिम नदीको बहाव फर्काउने बाँध (कफर ड्याम) को काम सुरु गरिएको छ ।
गत वर्ष भदौबाट थालिएको सर्ज साफ्टको १२ प्रतिशत निर्माण पूरा भएको जनाइएको छ । “साइट क्याम्प निर्माण भइसकेको छ, क्रसर र क्रंक्रिट प्लान्ट उत्पादनका लागि तयारी अवस्थामा छ,” इन्जिनियर पण्डितले भने, “बाँधस्थल चिप्लेमा छिन्चु–जाजरकोट सडकलाई ८०० मिटर जति डाइभर्सन गर्नुपर्नेछ, त्यसको तयारी पनि पुरा भइसकेको छ ।” बाँधका कारण सडक डुबानमा पर्न सक्ने हुँदा रुट परिवर्तन गर्नुपरेको हो ।
दोस्रो चरणमा विद्युतगृह (पावर हाउस), ब्यारेज, सर्ज साफ्ट लगायतका संरचना पर्दछन् । भेरीको पानी बबईमा खसाल्न चिप्लेमा छ गेजसहितको ब्यारेज निर्माण गरिँदैछ । ११४ मिटर लामो र १४ मिटर अग्लो ब्यारेज बनाइनेछ ।यी सबै काम शुरु गरिएको आयोजनाको भनाई छ ।
कम्पनीले दोस्रो चरणका सबै कार्यहरु आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा सम्पन्न गर्ने कार्यादेश पाएको छ । दोस्रो चरणका संरचना निर्माणमा ६ अर्ब १६ करोड ५२ लाख रुपैयाँ खर्च हुने अनुमान छ । आयोजनाको कुल संशोधित लागत भने ३३ अर्ब १९ करोड रुपैयाँ रहेको छ ।
सुर्खेतको भेरीगंगानगरपालिका५ चिप्लेमा १४ मिटर अग्लो बाँधबनाई १२ किमी २१० मिटर लामो सुरुङमार्फत वडा नं ११ हात्तिखालमा भेरीको पानीखसालेर बबईमा४८ मेगावाट विद्युत् उत्पादनगरिनेछ ।
सङ्घीय सरकारले आफ्नो स्वामित्व रहने गरी भेरी बबई डाइर्भसन जलविद्युत कम्पनी स्थापना गरी सेयर बाँडफाड गरिसकेको छ । त्यस्तै, लुम्बिनी प्रदेशका बाँके र बर्दिया जिल्लाको ५१ हजार हेक्टरमा सिँचाइ सुविधा पुर्याउने आयोजनाको लक्ष्य रहेको छ ।
